Hình thái cơ bắp – Yếu tố ít người biết ảnh hưởng đến khả năng phát lực trong tập luyện

Trong quá trình Hypertrophy (tạm dịch là sự phì đại cơ bắp hay tăng cơ), việc tối ưu quá trình phát lực trong tập luyện nắm vai trò quan trọng. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều yếu tố tác động đến giai đoạn này, tiêu biểu trong số đó có hình thái cơ bắp.

Sự khác biệt hình thái cơ bắp

Bên cạnh việc điểm bám cơ đến xương có thể ảnh hưởng tới cánh tay đòn cũng như các lý thuyết về đòn bẩy và momen, một yếu tố khác không nhiều người để ý tới cũng liên quan đến khả năng phát lực của một nhóm cơ, đó là hình thái cơ bắp.

Sự khác nhau trong hình thái của cơ bắp sẽ dẫn đến những sự khác nhau về khả năng phát lực. 

Xét trên khía cạnh giải phẫu, cơ bắp của chúng ta có rất nhiều hình dạng. Những người làm khoa học Fitness cũng có rất nhiều kiểu chia cũng như cách phân loại hình thái cơ bắp. 

Tuy nhiên, trong đa số trường hợp, chúng ta có 2 kiểu phân loại chính về hình thái cơ bắp bao gồm: Cơ song song (parallel) và cơ lông vũ (pennate). 

Với cơ song song, hướng của sợi cơ sẽ chạy song song với trục dọc nhóm cơ. Trong khi đó, với kiểu hình lông vũ, các sợi cơ sẽ tạo ra một góc với trục dọc của nhóm cơ.

Tìm hiểu thêm cách phát triển cơ vai tốt nhất: Phương pháp tập Gym tăng cơ vai tối ưu

Đặc tính của các hình thái cơ bắp

Với cơ xếp dạng song song

Phạm vi chuyển động của hình thái này sẽ tốt hơn do sợi cơ dài và hướng kéo của sợi cơ trùng với hướng kéo của nhóm cơ. 

Ưu điểm của những cơ có kiểu phân bố này là phạm vi chuyển động của cơ sẽ rất tốt. Những cơ có dạng này có thể kể đến như cơ nhị đầu cánh tay/ tay trước (biceps brachii); cơ may (sartorius)…

Với cơ xếp dạng lông vũ

Mặc dù lực kéo của từng sợi cơ bị giảm đi bởi góc kéo (nhóm cơ co theo đường thẳng nhưng sợi cơ lại co theo hướng chéo), do cách xếp như vậy, với cùng một thể tích cơ như hình thái cơ song song, dạng cơ lông vũ sẽ xếp được nhiều sợi cơ hơn. Từ đây, tổng thể lực của nhóm cơ sẽ cao hơn. 

Ưu điểm của những cơ có kiểu phân bố này là cơ sẽ tạo ra một lực lớn, tuy nhiên, người tập sẽ buộc phải đánh đổi tầm vận động. Nguyên nhân là hình thái cơ này không thể có phạm vi chuyển động tốt như dạng song song. Tiêu biểu của hình thái cơ này có thể kể tới như cơ thẳng đùi (rectus femoris); cơ vai (deltoid)…

Một điểm khá thú vị của kiến thức này là khi Hypertrophy xảy ra ở một nhóm cơ dạng lông vũ, góc kéo của sợi cơ so với trục của nhóm cơ sẽ tăng lên. Việc tăng góc kéo này sẽ ảnh hưởng tới lực phát ra của nhóm cơ. 

Trong thực tế, đây cũng là một trong những lý do các vận động viên (hay HLV của các VĐV) chơi một số môn thể thao liên quan đến vận động thường không muốn có một thân hình quá đồ sộ (dễ quan sát như trong bóng đá).

P.s: Tất cả những kiến thức thú vị liên quan tới sinh cơ học như trên đều sẽ được chia sẻ kỹ hơn trong nội dung khóa Huấn Luyện Viên Toàn Diện Level 3 của HFI. Đây là nền tảng rất quan trọng để có thể hiểu được những kiến thức chuyên sâu hơn về tập luyện và cải thiện thành tích tập luyện cũng như thi đấu.