Đi bộ nhiều hơn thay đổi bạn như thế nào?

“Tăng số bước chân” hay “đứng dậy và đi bộ nhiều lên” là lời khuyên chúng ta nhận được hàng ngày với ý nghĩa giúp cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, giá trị thực sự của hành động này là gì?

Đi tìm giá trị của số bước chân

Trong thực tế, mối liên quan giữa hoạt động thể chất và bệnh tật ở người đến nay vẫn chưa được kiểm chứng thông qua các thiết bị thương mại có liên kết với hồ sơ sức khỏe điện tử của dân số thế giới.

Tuy nhiên, các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu trong hồ sơ sức khỏe điện tử từ một chương trình nghiên cứu mới đây và thấy rằng số bước được ghi lại bởi thiết bị Fitbit của những người tham gia có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh mạn tính.

Nghiên cứu này tổng hợp dữ liệu từ 6.042 người tham gia. Trong đó, 73% là nữ, 84% là người da trắng, 71% có bằng đại học, độ tuổi trung bình của nhóm tham gia là 56,7 và chỉ số khối cơ thể (BMI) trung bình là 28,1 kg/m2.

Những người tham gia đã đi bộ trung bình 7.731,3 (5.866,8–9.826,8) bước mỗi ngày trong khoảng thời gian giám sát hoạt động trung bình là 4 năm.

Kết quả ở những người đi trên 8.200 bước/ngày cho thấy mối quan hệ giữa số bước đi mỗi ngày và bệnh mới mắc là tỷ lệ nghịch và tuyến tính đối với béo phì (n = 368), ngưng thở khi ngủ (n = 348), trào ngược dạ dày thực quản (n = 432) và rối loạn trầm cảm nặng (n = 467).

Tương tự với nhóm đi bộ từ 8.000 đến 9.000 bước/ngày, mối quan hệ giữa số bước chân với bệnh tiểu đường mới mắc (n = 156) và tăng huyết áp (n = 482) là phi tuyến tính và không giảm thêm nguy cơ.

Mặc dù vẫn cần xác nhận chính xác trong một mẫu đa dạng hơn, những phát hiện này vẫn cung cấp cơ sở bằng chứng thực tế cho hướng dẫn lâm sàng về mức độ hoạt động cần thiết để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Xem thêm:

Não bộ cũng đòi hỏi bạn tập luyện thể chất

Những giá trị bị bỏ quên

Nhìn chung, thông qua nghiên cứu nói trên, các nhà khoa học đã giúp cộng đồng Fitness cũng như tất cả người dân có góc nhìn “cận cảnh” về lợi ích của hành động tăng số bước chân. Cụ thể:

Lợi ích 1: Ít nguy cơ mắc bệnh hơn

Nghiên cứu đã chứng minh cho luận điểm dhững người đi nhiều bước hơn mỗi ngày sẽ ít có khả năng mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, huyết áp cao, béo phì và ngưng thở khi ngủ hơn.

Lợi ích 2: Cân nặng lý tưởng

Lợi ích được nhắc lại nhiều lần trong các gói huấn luyện đó là đi bộ nhiều đặc biệt tốt cho những người có nguy cơ béo phì. Nhiều bước hơn mỗi ngày đã giúp chúng ta tránh tình trạng thừa cân, béo phì nhờ việc tiêu tốn một mức năng lượng không nhỏ.

Lợi ích 3: Cải thiện cường độ bước

Giống như các loại hình tập luyện khác, việc tăng số bước chân cũng trực tiếp giúp tốc độ đi bộ trung bình nhanh hơn (cường độ bước). Mặt khác, chính việc đi bộ nhanh hơn cũng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh kể trên.

Xem thêm:

3 sự thật về trao đổi chất có thể bạn đang bị lừa

Những điểm mới trong nghiên cứu

Theo dõi lâu hơn

Không giống như các nghiên cứu khác theo dõi số bước trong thời gian ngắn, ở nghiên cứu này, các nhà khoa học đã xem xét số bước chân của nhóm đối tượng tham gia trong nhiều năm. 

Điều này cho chúng ta một bức tranh rõ hơn về mức độ ảnh hưởng của hoạt động hàng ngày đến sức khỏe theo thời gian.

Phát hiện mới

Thông qua nghiên cứu, các nhà khoa học cũng nhận thấy rằng đi bộ nhiều hơn không chỉ giúp chữa các bệnh đã biết như tiểu đường và các vấn đề về tim mạnh mà còn hỗ trợ giải quyết các vấn đề như trào ngược axit (GERD) và trầm cảm.

Xác định mục tiêu cụ thể

Nghiên cứu giúp chúng ta có thể đặt mục tiêu cụ thể với khoảng 8.000 – 9.000 bước/ngày có thể giảm nguy cơ mắc nhiều vấn đề về sức khỏe.

Thực tế, trong quá khứ, một số nghiên cứu khác cũng đã cho thấy việc thực hiện nhiều bước chân hơn có thể làm giảm nguy cơ tử vong và mắc các bệnh lý nặng. 

Ví dụ, những người đi bộ 8.000 bước mỗi ngày có nguy cơ tử vong thấp hơn so với những người chỉ đi bộ 4.000 bước.

Tuy nhiên, nghiên cứu mới này có một số ưu điểm vượt trội gồm:

• Dữ liệu dài hạn: Các nhà khoa học đã sử dụng dữ liệu được thu thập trong nhiều năm thay vì chỉ vài ngày để đưa ra góc nhìn chính xác hơn về mức độ ảnh hưởng của đi bộ đến sức khỏe.
• Mối quan hệ với đa dạng vấn đề sức khỏe: Nghiên cứu này đã xem xét nhiều bệnh lý khác nhau. Mặt khác, kết quả nghiên cứu còn cho thấy việc đi bộ nhiều hơn có thể giúp ích về nhiều mặt trong sức khỏe tổng quan.

Dù vậy, nghiên cứu này vẫn tồn tại một số hạn chế nhất định như:

• Quá đa dạng đối tượng: Nghiên cứu này chủ yếu bao gồm những phụ nữ da trắng, trẻ, năng động, sở hữu Fitbits. Trong khi đó, để kết quả tốt nhất, chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để xem liệu những phát hiện này có áp dụng cho các nhóm người khác nhau hay không.
• Giới hạn về loại hình hoạt động: Trong nghiên cứu, các nhà khoa học chỉ đo số bước chân và không đo các hoạt động khác như bơi lội hoặc đạp xe…
• Chưa thể xác định chính xác nguyên nhân: Với nghiên cứu này, chúng ta không thể nói chắc chắn rằng đi bộ nhiều sẽ ngăn ngừa được các bệnh này. Thực tế, nhiều trường hợp hoàn toàn có thể mắc những bệnh này trước đó, dẫn đến việc đi bộ ít hơn.

Dù vậy, việc liên kết dữ liệu thiết bị đeo với hồ sơ sức khỏe có thể hữu ích cho bác sĩ. Họ có thể theo dõi mức độ hoạt động của bệnh nhân và đưa ra chỉ định tối ưu. Ví dụ yêu cầu bệnh nhân tăng số bước chân hàng ngày để giảm nguy cơ béo phì…

Tóm lại, đi bộ nhiều hơn mỗi ngày có thể làm giảm nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nhất định. Những phát hiện này ủng hộ quan điểm cho rằng hoạt động thể chất thường xuyên rất quan trọng để giữ sức khỏe.

Nếu được xác nhận một cách chính xác, kết quả này có thể giúp các chuyên gia sức khỏe, bác sĩ, Huấn Luyện Viên đưa ra những mục tiêu cụ thể về hoạt động thể chất một cách cá nhân hóa để giúp cải thiện sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tật.

Nguồn: Master, H., Annis, J., Huang, S. et al. Association of step counts over time with the risk of chronic disease in the All of Us Research Program. Nat Med 28, 2301–2308 (2022). https://doi.org/10.1038/s41591-022-02012-w

Tác giả: Lê QA