Cách để tăng chiều cao tự nhiên – Dinh dưỡng, tập luyện và thói quen sống khoa học

Tăng chiều cao luôn là mối quan tâm lớn, đặc biệt với các bậc phụ huynh mong muốn con mình phát triển tối đa tiềm năng, cũng như với những bạn trẻ đang ở độ tuổi dậy thì.

Khả năng tăng chiều cao của con người là kết quả của nhiều yếu tố tác động đồng thời, trong đó ba yếu tố quan trọng nhất là di truyền, dinh dưỡng và vận động.

Trên thị trường hiện nay, có vô số sản phẩm và phương pháp được quảng cáo là “tăng chiều cao thần tốc”. Tuy nhiên, để phát triển chiều cao một cách tự nhiên, khoa học và an toàn, điều cần thiết là phải hiểu rõ cơ chế sinh học, yếu tố ảnh hưởng và các giải pháp thực tế.

Bài viết này từ HFI sẽ phân tích sâu về di truyền, dinh dưỡng, vận động và thói quen sống – những yếu tố quyết định đến chiều cao. Đồng thời, chúng tôi cũng sẽ chỉ ra những hiểu lầm thường gặp, cũng như giải đáp thắc mắc về sữa tăng chiều cao, thuốc, thực phẩm chức năng, và liệu người trưởng thành còn có thể cải thiện chiều cao hay không.

Đây không chỉ là bài viết tham khảo cho phụ huynh muốn hỗ trợ con em phát triển chiều cao, mà còn là nguồn tài liệu dành cho HLV, chuyên gia thể hình – dinh dưỡng, những người cần kiến thức chuyên sâu và chính xác để tư vấn cho học viên.

Chiều cao phụ thuộc vào những yếu tố nào? Di truyền, dinh dưỡng và vận động

Sự phát triển chiều cao của con người là kết quả của nhiều yếu tố tác động đồng thời, trong đó ba yếu tố quan trọng nhất là di truyền, dinh dưỡng và vận động.

• Di truyền
  Đây là yếu tố nền tảng, quyết định “khung” tiềm năng chiều cao của mỗi người. Nghiên cứu cho thấy di truyền có thể chiếm từ 60–80% khả năng phát triển chiều cao. Nếu bố mẹ có chiều cao vượt trội, con thường có xu hướng cao hơn mặt bằng chung. Tuy nhiên, di truyền không phải yếu tố tuyệt đối – nghĩa là tiềm năng đó có thể không được phát huy nếu môi trường sống không thuận lợi.
  
• Dinh dưỡng
  Được xem là yếu tố “chìa khóa” trong giai đoạn phát triển. Xương và cơ bắp cần protein, canxi, vitamin D, kẽm và nhiều vi chất khác để phát triển tối đa. Trẻ có chế độ ăn nghèo dinh dưỡng thường thấp bé so với bạn cùng lứa, dù tiềm năng di truyền tốt. Ngược lại, dinh dưỡng khoa học có thể giúp phát huy chiều cao đến gần mức tối đa mà gen cho phép.
  
• Vận động và tập luyện
  Hoạt động thể chất, đặc biệt là các môn thể thao như bơi, bóng rổ, cầu lông, chạy bộ, giúp kích thích tiết hormone tăng trưởng (GH), cải thiện mật độ xương và giữ cột sống khỏe mạnh. Ngoài ra, tập luyện còn giảm nguy cơ thừa cân – yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự phát triển khung xương.
  

Có thể nói, di truyền đặt nền móng, nhưng dinh dưỡng và vận động quyết định việc bạn có đạt được tiềm năng chiều cao tối đa hay không.

Cách tăng chiều cao ở tuổi dậy thì – Thời điểm vàng cần tận dụng

Tuổi dậy thì là giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ nhất về chiều cao, thường rơi vào khoảng 10–16 tuổi ở nữ và 12–18 tuổi ở nam. Đây được coi là “thời điểm vàng” vì tốc độ phát triển có thể đạt 7–12 cm mỗi năm nếu được chăm sóc đúng cách. Sau giai đoạn này, các đầu xương dần đóng lại, tốc độ tăng chiều cao chậm đi rõ rệt.

Để tận dụng tối đa giai đoạn dậy thì, cần tập trung vào 3 trụ cột chính:

• Dinh dưỡng giàu vi chất phát triển xương: protein, canxi, vitamin D, vitamin K2, kẽm, sắt. Đây là nền tảng cho sự phát triển xương dài và duy trì mật độ xương.
  
• Tập luyện thể thao phù hợp: bơi, bóng rổ, bóng chuyền, chạy bộ, nhảy dây, kết hợp với các bài tập kháng lực an toàn. Hoạt động này giúp tiết hormone tăng trưởng (GH) và cải thiện cấu trúc xương – cơ.
  
• Ngủ đủ và đúng giờ: hormone tăng trưởng tiết ra mạnh nhất trong giấc ngủ sâu (đặc biệt từ 22h – 2h sáng). Trẻ dậy thì cần ngủ 8–10 giờ mỗi ngày.
  

Ngoài ra, cần hạn chế các yếu tố cản trở như: ăn uống nhiều đồ ngọt – nước ngọt có gas, thiếu ngủ, ít vận động, hút thuốc hoặc tiếp xúc khói thuốc lá.

Nếu bỏ lỡ “thời điểm vàng” để tăng chiều cao này, rất khó để bù đắp ở tuổi trưởng thành, dù có sử dụng các biện pháp can thiệp khác.

Thực đơn tăng chiều cao – Dinh dưỡng cần thiết cho xương và cơ bắp

Chiều cao phát triển tối ưu khi xương và cơ bắp được nuôi dưỡng đầy đủ. Điều này phụ thuộc trực tiếp vào chất lượng dinh dưỡng hằng ngày, không chỉ là ăn nhiều mà phải ăn đúng. Một thực đơn hỗ trợ phát triển chiều cao nên đảm bảo:

• Đủ protein: Nguồn xây dựng cơ bắp và cấu trúc xương. Các loại thực phẩm giàu protein gồm thịt nạc, cá, trứng, sữa, đậu, hạt.
  
• Canxi và phốt pho: Thành phần chính tạo nên độ chắc khỏe và chiều dài xương. Có nhiều trong sữa, phô mai, cá nhỏ ăn cả xương, rau xanh lá đậm.
  
• Vitamin D và K2: Hỗ trợ hấp thu và vận chuyển canxi vào xương thay vì lắng đọng ở mô mềm. Nguồn từ ánh nắng mặt trời, cá hồi, trứng, natto (đậu nành lên men).
  
• Kẽm và magie: Kích thích hormone tăng trưởng và tham gia vào quá trình tạo xương. Nguồn từ hải sản, hạt bí, hạt điều, ngũ cốc nguyên hạt.
  
• Carbohydrate và chất béo tốt: Cung cấp năng lượng để cơ thể sử dụng cho tăng trưởng, đặc biệt là omega-3 từ cá béo và hạt lanh tốt cho sức khỏe xương khớp.
  

Một thực đơn mẫu đầy đủ chất với mong muốn tăng chiều cao có thể gồm:

• Bữa sáng: Trứng ốp la + bánh mì nguyên cám + sữa tươi.
  
• Bữa trưa: Cơm + cá hồi áp chảo + rau xanh + canh xương hầm.
  
• Bữa phụ: Sữa chua Hy Lạp + hạnh nhân.
  
• Bữa tối: Ức gà + khoai lang + salad rau củ + phô mai.
  
• Trước ngủ: Ly sữa ấm (hỗ trợ tổng hợp hormone tăng trưởng trong giấc ngủ).

Sữa tăng chiều cao cho bé – Có thực sự hiệu quả không?

Sữa thường được quảng bá như “thần dược” giúp trẻ cao lớn. Thực tế, sữa là nguồn thực phẩm giàu canxi, protein, vitamin D và nhiều khoáng chất khác – những yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển xương. Tuy nhiên, cần hiểu rõ vai trò của sữa để tránh kỳ vọng sai lệch trong việc tăng chiều cao.

• Sữa không phải là yếu tố quyết định chiều cao. Tăng chiều cao chịu ảnh hưởng tổng hợp từ di truyền, chế độ dinh dưỡng toàn diện, vận động, giấc ngủ và lối sống. Nếu chỉ uống sữa mà thiếu ăn đa dạng, thiếu vận động hoặc ngủ không đủ, trẻ vẫn khó đạt được tiềm năng tối đa.
  
• Sữa là nguồn bổ sung tiện lợi. Với trẻ nhỏ, việc uống 1–2 ly sữa mỗi ngày giúp bù canxi và protein dễ dàng hơn, đặc biệt khi khẩu phần ăn chưa phong phú.
  
• Cần lựa chọn loại sữa phù hợp. Trẻ không dung nạp lactose có thể dùng sữa không lactose hoặc thay thế bằng sữa hạt có bổ sung canxi, nhưng cần lưu ý sữa hạt thường ít protein hơn sữa bò.
  
• Không nên lạm dụng. Uống quá nhiều sữa (trên 1 lít/ngày) có thể gây dư năng lượng, tăng nguy cơ thừa cân, hoặc làm trẻ no bụng và bỏ bữa chính – điều này lại phản tác dụng với mục tiêu tăng trưởng.
  

Nói cách khác, sữa là một phần trong bức tranh tổng thể, chứ không phải giải pháp duy nhất. Để trẻ phát triển tăng chiều cao tối ưu, cha mẹ cần kết hợp sữa cùng bữa ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng, kèm theo vận động và giấc ngủ chất lượng.

Thuốc tăng chiều cao và thực phẩm chức năng – Lợi ích và rủi ro

Trên thị trường có rất nhiều sản phẩm được quảng cáo là “thuốc tăng chiều cao” hoặc “thực phẩm chức năng hỗ trợ tăng chiều cao”. Tuy nhiên, không phải tất cả đều thực sự mang lại hiệu quả, và việc sử dụng thiếu hiểu biết có thể dẫn đến rủi ro.

Lợi ích tiềm năng

• Bổ sung vi chất cần thiết: Một số sản phẩm có chứa canxi, vitamin D, kẽm, magie… giúp hỗ trợ quá trình phát triển xương nếu chế độ ăn chưa đáp ứng đủ.
  
• Hỗ trợ giấc ngủ và nội tiết: Một vài thực phẩm chức năng có thêm thành phần thảo dược, melatonin hoặc các acid amin có thể gián tiếp giúp trẻ ngủ ngon – qua đó hỗ trợ tiết hormone tăng trưởng (GH).
  

Rủi ro và hạn chế

• Không thay thế được dinh dưỡng tự nhiên: Nếu chế độ ăn thiếu đa dạng, việc chỉ bổ sung bằng viên uống hoặc bột pha sẽ không đủ để trẻ phát triển tối ưu.
  
• Nguy cơ mua phải sản phẩm kém chất lượng: Thị trường còn tồn tại nhiều sản phẩm quảng cáo sai sự thật, gắn mác “thuốc tăng chiều cao” nhưng không được kiểm định.
  
• Tác dụng phụ khi lạm dụng: Quá liều vitamin D hoặc canxi có thể gây sỏi thận, rối loạn tiêu hóa. Một số sản phẩm chứa hormone hoặc hoạt chất mạnh có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển tự nhiên của trẻ.
  
• Hiệu quả có giới hạn: Với người trưởng thành đã qua tuổi dậy thì, hầu hết các sản phẩm “tăng chiều cao” sẽ không còn tác dụng đáng kể, ngoại trừ hỗ trợ xương chắc khỏe.
  

Thực phẩm chức năng chỉ nên xem là giải pháp bổ sung, không phải “thuốc thần” để tăng chiều cao. Trước khi sử dụng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

Các bài tập thể dục, thể thao giúp tăng chiều cao hiệu quả

Vận động đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển chiều cao, đặc biệt ở giai đoạn dậy thì khi xương còn đang trong quá trình dài ra. Các bài tập phù hợp không chỉ kích thích tăng tiết hormone tăng trưởng (GH) mà còn giúp cải thiện tư thế, giảm áp lực cột sống và tối ưu sự phát triển của hệ xương – cơ.

1. Các môn thể thao tác động kéo giãn cơ thể

• Bơi lội: Toàn bộ cơ thể được vận động trong môi trường nước, giảm áp lực lên khớp và giúp cột sống được kéo dài tự nhiên.
  
• Bóng rổ, bóng chuyền: Động tác bật nhảy liên tục tạo lực kéo giãn cột sống và chi dưới, đồng thời tăng tiết GH.
  
• Xà đơn: Treo người hoặc tập kéo xà giúp cột sống được giải phóng khỏi áp lực nén.
  

2. Các bài tập kháng lực hỗ trợ tăng cường sức mạnh xương – cơ

• Squat và lunge: Giúp tăng sức mạnh cơ chân, kích thích phát triển xương đùi và khớp hông.
  
• Deadlift: Nếu được hướng dẫn đúng kỹ thuật, bài tập này giúp củng cố cột sống và tăng mật độ xương.
  

3. Các hình thức vận động bổ trợ

• Yoga và stretching: Các động tác như cobra pose, cat-cow hay bridge pose giúp kéo căng cột sống, cải thiện sự dẻo dai.
  
• Chạy bộ ngoài trời: Không chỉ kích thích tăng trưởng mà còn tăng tổng hợp vitamin D nhờ ánh nắng mặt trời.
  

Nguyên tắc quan trọng: tập đều đặn, đúng kỹ thuật và kết hợp với dinh dưỡng – giấc ngủ hợp lý. Chỉ tập luyện mà thiếu các yếu tố còn lại thì việc tăng chiều cao sẽ khó phát triển tối ưu.

Tư thế đúng và giấc ngủ – Hai yếu tố quan trọng để phát triển chiều cao

Bên cạnh dinh dưỡng và vận động, tư thế cơ thể và chất lượng giấc ngủ cũng là hai yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển chiều cao, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì.

1. Tư thế đúng giúp “giải phóng” chiều cao

• Cột sống thẳng tự nhiên: Ngồi học, làm việc hoặc tập luyện với tư thế gù lưng, cúi cổ lâu ngày có thể làm cong vẹo cột sống, khiến cơ thể trông thấp hơn chiều cao thực tế.
  
• Đi, đứng, ngồi chuẩn: Luôn giữ vai mở, ngực hơi ưỡn, cằm song song mặt đất và trọng lượng dàn đều hai chân.
  
• Tập các bài corrective exercise: Các động tác như wall slide, plank, bird-dog giúp cải thiện sự cân bằng cơ bắp, hỗ trợ cột sống khỏe mạnh.
  

2. Giấc ngủ và hormone tăng trưởng (GH)

• GH tiết nhiều nhất vào ban đêm: Đặc biệt trong giai đoạn ngủ sâu (deep sleep), thường diễn ra từ 22h đến 2h sáng. Đây là “thời gian vàng” cho quá trình phát triển xương.
  
• Ngủ đủ giấc: Trẻ em và thanh thiếu niên cần 8–10 giờ ngủ mỗi ngày để đảm bảo quá trình tái tạo và phát triển diễn ra tối ưu.
  
• Môi trường ngủ chất lượng: Phòng ngủ yên tĩnh, tối, thoáng khí, hạn chế dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
  

Có thể nói, dinh dưỡng và tập luyện là nền móng, còn tư thế và giấc ngủ là chất xúc tác quan trọng để cơ thể đạt tiềm năng chiều cao tối đa.

Thói quen sống ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ

Ngoài gen, dinh dưỡng và tập luyện, các thói quen sinh hoạt hằng ngày cũng quyết định lớn đến khả năng phát triển chiều cao. Nhiều trẻ dù có tiềm năng di truyền tốt nhưng không đạt chiều cao tối ưu chỉ vì duy trì lối sống thiếu khoa học.

1. Thói quen tích cực hỗ trợ tăng trưởng

• Ăn uống đúng giờ, đa dạng: Giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng đều đặn, tránh bỏ bữa sáng vì đây là thời điểm quan trọng cho quá trình trao đổi chất.
  
• Vận động ngoài trời thường xuyên: Giúp tổng hợp vitamin D tự nhiên và kích thích phát triển xương.
  
• Ngủ sớm – đủ giấc: Trẻ đi ngủ trước 22h sẽ tận dụng tốt nhất giai đoạn tiết hormone tăng trưởng.
  
• Uống đủ nước: Duy trì cân bằng dịch cơ thể, hỗ trợ trao đổi chất và chức năng xương – cơ.
  

2. Thói quen tiêu cực kìm hãm phát triển chiều cao

• Ngồi lâu, ít vận động: Khiến cột sống chịu áp lực liên tục, ảnh hưởng đến dáng đứng và sự phát triển xương.
  
• Thức khuya, sử dụng điện thoại trước khi ngủ: Làm giảm chất lượng giấc ngủ, giảm tiết GH.
  
• Ăn nhiều đồ ngọt, nước ngọt có gas, thức ăn nhanh: Tăng nguy cơ béo phì, làm rối loạn chuyển hóa và ảnh hưởng đến xương.
  
• Hút thuốc lá thụ động hoặc môi trường ô nhiễm: Làm giảm hấp thu canxi và ức chế quá trình phát triển.
  

Tóm lại, việc rèn luyện thói quen sống khoa học từ nhỏ sẽ giúp trẻ tận dụng tối đa tiềm năng tăng chiều cao, đồng thời xây dựng nền tảng sức khỏe bền vững lâu dài.

Cách để tăng chiều cao cho người trưởng thành – Có còn hiệu quả?

Khi bước qua tuổi dậy thì, các đĩa tăng trưởng (growth plates) ở đầu xương dài dần dần đóng lại. Một khi quá trình này hoàn tất (thường sau 18–22 tuổi), tăng chiều cao gần như là không thể theo nghĩa “xương dài ra”. Tuy vậy, vẫn có những giải pháp giúp người trưởng thành tối ưu hoặc cải thiện vóc dáng, khiến cơ thể trông cao hơn:

1. Cải thiện tư thế

• Sửa các thói quen xấu như gù lưng, cong lưng khi ngồi hoặc đứng.
  
• Tập các bài corrective exercise và yoga giúp cột sống thẳng, dáng đi thanh thoát hơn.
  
• Một người cải thiện tư thế đúng có thể “tăng” 2–3 cm chiều cao nhìn thấy được.
  

2. Tăng cường sức mạnh cơ – xương

• Tập luyện kháng lực, đặc biệt là core và lưng, giúp giữ cột sống vững chắc, hạn chế tình trạng xẹp đốt sống do yếu cơ.
  
• Các môn thể thao như bơi lội, xà đơn, yoga hỗ trợ duy trì độ dẻo dai, giúp cột sống “giải phóng” khỏi áp lực.
  

3. Tối ưu thể trạng và tỷ lệ cơ thể

• Giảm mỡ thừa, đặc biệt ở bụng, để cơ thể cân đối và “cao ráo” hơn.
  
• Phát triển cơ bắp hợp lý, nhất là vai và lưng, giúp tạo ấn tượng chiều cao tốt hơn.
  

4. Giấc ngủ, dinh dưỡng và lối sống

• Dù không còn tăng xương dài, việc ngủ đủ giấc, ăn uống cân bằng, giàu protein và khoáng chất vẫn cần thiết để duy trì mật độ xương chắc khỏe, tránh loãng xương và giảm chiều cao khi lớn tuổi.
  

Tóm lại: người trưởng thành không tăng chiều cao theo nghĩa sinh học, nhưng hoàn toàn có thể tối ưu vóc dáng và phong thái để trông cao hơn, khỏe mạnh và tự tin hơn.

Những sai lầm thường gặp khi áp dụng các cách tăng chiều cao

Với mong muốn cải thiện vóc dáng, nhiều phụ huynh và thanh thiếu niên dễ mắc phải những sai lầm trong quá trình tìm kiếm phương pháp tăng chiều cao. Không chỉ không mang lại hiệu quả, một số còn tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.

1. Tin vào “thuốc thần” hay quảng cáo thổi phồng

• Nhiều sản phẩm tự xưng là “thuốc tăng chiều cao” nhưng chưa được kiểm chứng khoa học.
  
• Một số có thể chứa hormone hoặc hoạt chất gây hại, làm rối loạn quá trình phát triển tự nhiên.
  

2. Lạm dụng sữa hoặc thực phẩm chức năng

• Uống quá nhiều sữa không đồng nghĩa với tăng chiều cao, thậm chí có thể dẫn đến thừa cân hoặc thiếu cân đối dinh dưỡng.
  
• Thực phẩm chức năng chỉ bổ sung, không thể thay thế bữa ăn đa dạng.
  

3. Bỏ qua giấc ngủ và vận động

• Nhiều trẻ ngủ muộn, dán mắt vào màn hình điện thoại, khiến hormone tăng trưởng không được tiết tối ưu.
  
• Ít vận động làm giảm kích thích phát triển xương, dù chế độ ăn đã tốt.
  

4. Sai tư thế lâu dài

• Gù lưng, cúi đầu khi dùng điện thoại, ngồi học sai cách… có thể khiến cột sống biến dạng, làm vóc dáng thấp hơn thực tế.
  

5. Can thiệp y khoa không phù hợp

• Một số trường hợp tìm đến phẫu thuật kéo dài xương, tiềm ẩn rủi ro biến chứng nghiêm trọng, chỉ nên áp dụng khi có chỉ định y khoa đặc biệt.
  

Nhận thức đúng và tránh những sai lầm này giúp quá trình tăng chiều cao của trẻ diễn ra an toàn, khoa học và hiệu quả.

Câu hỏi thường gặp về cách tăng chiều cao – Giải đáp từ chuyên gia HFI

1. Uống sữa có giúp tăng chiều cao không?
Sữa cung cấp canxi, protein và vitamin D – những chất cần cho xương. Tuy nhiên, sữa chỉ là một phần trong tổng thể chế độ dinh dưỡng. Muốn tăng chiều cao tối ưu cần kết hợp thêm ăn uống đa dạng, tập luyện và ngủ đủ.

2. Sau 18 tuổi có còn cao thêm được không?
Với hầu hết mọi người, các đĩa tăng trưởng xương đã đóng nên không thể tăng chiều cao thực sự. Dù vậy, cải thiện tư thế, rèn luyện cột sống và duy trì sức khỏe xương có thể giúp vóc dáng trông cao hơn.

3. Có nên dùng thuốc tăng chiều cao không?
Hiện chưa có “thuốc” nào được chứng minh an toàn và hiệu quả để làm trẻ cao vượt trội ngoài mức tiềm năng di truyền. Thực phẩm chức năng chỉ có vai trò bổ sung, tuyệt đối không thay thế được chế độ dinh dưỡng khoa học.

4. Thể thao nào tốt nhất để phát triển chiều cao?
Các môn như bóng rổ, bóng chuyền, bơi lội, xà đơn và yoga đều có tác dụng kéo giãn cơ – xương và kích thích hormone tăng trưởng. Quan trọng là tập luyện đều đặn và đúng kỹ thuật.

5. Có cách nào “tăng chiều cao cấp tốc” trong vài tháng không?
Không có phương pháp khoa học nào giúp tăng chiều cao nhanh trong thời gian ngắn. Chiều cao phát triển theo quá trình lâu dài, cần dinh dưỡng – tập luyện – giấc ngủ – lối sống đồng bộ.

Kết luận

Tăng chiều cao là một quá trình phức hợp, chịu ảnh hưởng từ di truyền, dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ và lối sống. Không có một phương pháp đơn lẻ nào có thể tạo ra sự thay đổi thần kỳ trong thời gian ngắn. Thay vào đó, trẻ em và thanh thiếu niên cần được xây dựng nền tảng ăn uống khoa học, tập luyện hợp lý, duy trì tư thế chuẩn và ngủ đủ giấc để tận dụng tối đa giai đoạn vàng phát triển.

Đối với người trưởng thành, việc “cao thêm” gần như không còn khả thi về mặt sinh học, nhưng hoàn toàn có thể cải thiện vóc dáng, tư thế và phong thái để trông cao ráo, tự tin hơn.

Điều quan trọng nhất là nhìn nhận chiều cao như một phần của sức khỏe toàn diện, thay vì chạy theo những phương pháp thiếu căn cứ. Một cơ thể khỏe mạnh, cân đối và tự tin mới chính là mục tiêu lâu dài mà chúng ta hướng tới.